Pieśni Patriotyczne Jana Kochanowskiego

PIEŚNI PATRIOTYCZNE JANA KOCHANOWSKIEGO

Pieśń V z ksiąg II ,, O spustoszeniu Podola" 

Utwór jest nawiązaniem do wydarzeń z 1575 roku , kiedy to Tatarzy złupili Podole.Szczerze miłujący ojczyznę Kochanowski był tym wydarzeniem mocno wstrząśnięty .Podmiot mówiący koncentruje się na wskazaniu przyczyn, jakie doprowadziły do tragedii. Wzywa Polaków do zapobiegania podobnym katastrofom w przyszłości. Oskarża szlachtę o zbytnie przywiązanie do dóbr doczesnych, nawołuje do podniesienia wydatków na armię i do myślenia o przyszłości. Utwór pisany jest pośrednio; ideał obywatela patrioty, dla którego najwyższym celem jest dobro ojczyzny i służyć jej z poświęceniem.

 Pieśń XIV ksiąg II ,, Wy którzy pospolitą rzeczą władacie "

 Poeta w pieśni zwraca się do władców, wskazuje, jak powinno wyglądać godne rządzenie krajem.Władcy są przedstawicielami Boga na ziemi i dlatego ciąży na nich ogromna odpowiedzialność. Powinni oni mieć na względzie przede wszystkim dobro kraju, a nie prywatny interes. Muszą bowiem pamiętać, że mimo iż sprawują władzę, sami również mają nad sobą władzę w postaci Boga. Będą musieli kiedyś przed nim zdać sprawę ze swojego postępowania. Bóg będzie sądził ludzi bezstronnie, bez względu na stan majątkowy człowieka. Pan będzie zwracał uwagę jedynie na ludzkie czyny. W ostatniej strofie podmiot liryczny zaznacza, że grzeszność władcy jest bardziej niebezpieczna niż występki przeciętnego człowieka, ponieważ jej konsekwencje mają wpływ na cały naród. Pieśń stanowi zatem ostrzeżenie skierowane do władców przed nieuczciwością i prywatą. 

Pieśń XIX ksiąg II ,,O dobrej sławie "

 W tym utworze podmiot liryczny występuje w roli moralisty i duchowego przewodnika. Każdy człowiek, chcąc zapewnić sobie ,,dobrą sławę", musi odrzucić pokusy, zrezygnować z bezustannego koncentrowania się na sprawach doczesnych i materialnych.Widać tu nawiązanie do renesansowych rozważań filozoficznych np. Mowy o godności człowieka Pico della Mirandoli. Człowieka od bydląt odróżnia rozum , aby więc być godnym tego otrzymanego od Boga daru,należy nauczyć się żyć rozważnie i wykorzystywać dane nam przez Stwórcę talenty.Dobra sława to pamięć,jaka pozostanie wśród potomnych po jednostce,która spędziła swe życie rozważnie i pożytecznie. 

Pieśń XII ksiąg II ,,O cnocie"

 Podmiot liryczny stara się wpłynąć na ukształtowanie świadomości czytelnika, spowodować jego rozwój duchowy i moralny.Pieśń ta ma więc wyraźny ton dydaktyczno- wychowawczy .Kluczem do zrozumienia utworu jest słowo ,,cnota" , rozumiane tu jako umiejętność uniezależnienia się od pokus i cierpień związanych ze światem zewnętrznym, zdolność odrzucenia uczuć niskich, przede wszystkim zazdrości .Pielęgnowanie w sobie cnoty jest obowiązkiem każdego człowieka, najwyższą cnotą jest służba ojczyźnie. Cnotliwe życie według poety , gwarancją uzyskania zbawienia i zachowania sławy bohaterskiej.

źródła:
http://wy-ktorzy-pospolita-rzecza-wladacie.streszczenia.pl/opracowanie/interpretacja-utworu/

Repetytorium Maturzysty Język Polski  z wydawnictwa GREG